Evlenen işçinin kıdem tazminatı

Türk iş hukukunda kıdem tazminatı, yalnızca işten çıkarma veya emeklilik gibi nedenlerle değil, bazı özel durumlarda da gündeme gelir. Bu özel durumlardan biri de kadın işçinin evlenmesi hâlidir.

1475 sayılı İş Kanunu Madde 14: Bu Kanuna tabi işçilerin hizmet akitlerinin (...) kadının evlendiği tarihten itibaren bir yıl içerisinde kendi arzusu ile sona erdirmesi (...) hallerinde (...) kıdem tazminatı ödenir.

Yasa metninden açıkça görülebileceği üzere bu hak yalnızca kadınlara tanınmıştır. Evlenen erkeklerin böyle bir hakkı yoktur. Kadın işçi başka hiçbir gerekçeye ihtiyaç duymaksızın, evlendikten sonra iş sözleşmesini feshederek kıdem tazminatına hak kazanır.

Tazminat şartları

1. Tazminata hükmedilebilmesi için öncelikle işçinin en az bir yıllık kıdemi olması gerekir. Bir yıldan daha az süren çalışmalarda işçi kıdem tazminatına hak kazanamaz.

   
   

2. Tazminat talep eden işçinin kadın olması gerekir. Evlenen erkek bu hakka sahip değildir.

   
   

3. Kadın işçinin iş sözleşmesini evlilik gerekçesi ile feshetmesi gerekir. Yani işverene evlilik cüzdanını ibraz ederek iş sözleşmesini bu nedenle kendi isteği ile sona erdirdiğini bildirmesi gerekir.

   
   

4. Bu fesih resmi evlilik tarihinden itibaren bir yıllık süre içerisinde yapılmalıdır.

Fesih evlendikten sonra yapılmalıdır

Bazı durumlarda işçiler zaten evlilik nedeni ile fesih hakları olacağını belirterek, evlilik hazırlığı sürecinde daha rahat etmek için evlenmeden kısa bir süre önce fesih haklarını kullanmak isteyebilirler. Ancak önemle belirtmek gerekir ki yasa işçiye böyle bir hak vermemiştir. Fesih muhakkak evlilikten sonraki bir yıllık süre içerisinde gerçekleşmelidir.

Bu konu ile ilgili yapılan bir yargılamada yerel mahkeme kadın işçinin bu talebini haklı bularak kıdem tazminatı alabileceğine hükmetmişse de Yargıtay bu kararı yasaya aykırı olduğunu belirterek bozmuştur.

Yargıtay 9.HD 2011/28288 E. 2013/23400 K. 23.09.2013 T. : "Somut olayda, davacı evlilik nedeniyle ancak henüz resmi evlilik işlemi yapılmadan iş sözleşmesini feshetmiştir. Yukarıdaki ilke kararında da belirtildiği üzere Yasa hükmü açık olup resmi evlilik işlemi yapılmadan bu hak kullanılamayacağından davacının kıdem tazminatına hak kazanamayacağı ve bu nedenle davanını reddi gerektiği gözetilmeden, yazılı şekilde karar verilmesi hatalı olup bozma nedenidir."

İhbar süreleri ve ihbar tazminatı

İşçi evlendikten sonraki bir yıllık süre içerisinde istediği bir zamanda bu hakkını kullanabilir. Bu hakkı kullanacağını işverene önceden bildirmesi yahut bu bildirimden sonra bir süre daha çalışmaya devam etmesi gerekmez. İşçinin evlilik nedeni ile feshettiği iş sözleşmesinin bir sonucu olarak ihbar sürelerine uyması gerekmediği gibi, işçi lehine bir ihbar tazminatına da hükmedilmez.

Diğer işçilik alacakları

İşçinin iş sözleşmesini evlilik nedeni ile sona erdirerek kıdem tazminatı alması, diğer işçilik alacaklarından vazgeçtiği anlamına gelmez. İşçi varsa fazla mesai alacaklarını, kullanmadığı yıllık izinlerinin karşılığı olan ödemeleri ve diğer her türlü işçilik alacağını işverenden talep etmeye devam edebilir. Bu, onun kıdem tazminatı hakkını engellemez.

Başka işte çalışma

Kadın işçinin evlilik nedeni ile iş sözleşmesini feshettikten sonra başka bir yerde işe girmesi onun kötü niyetli olduğunu göstermez. Zira evlilik ile değişen yaşam koşulları nedeniyle işçi artık çalışmamayı seçebileceği gibi, başka bir işte çalışmayı da seçebilir. Anılan Yargıtay kararında da bu duruma işaret edilmiştir.

Yargıtay Kararı : Kadın işçinin evlilik nedenine bağlı feshinin ardından kısa bir süre sonra yeniden çalışmasının gerekleri ortaya çıkmış olabilir. Hatta kadın işçi evlilik nedenine dayalı feshin ardından ara vermeksizin başka bir işyerinde çalışmaya başlayabilir ve bu durum evliliğin kadına yüklediği görevlerin yerine getirilmesi noktasında daha olumlu sonuçlar doğurabilir.

Yine de hukukun sağladığı hiçbir hak kötü niyetle kullanılamaz ve Yargıtay bu konuda "Kadın işçinin, iş sözleşmesini evlilik nedenine dayalı olarak feshine rağmen başka bir işte çalışmaya başlamasının yasal hakkın kötüye kullanımı olup olmadığı her bir somut olay yönünden ayrı ayrı değerlendirilmelidir." şeklinde bir ilke ortaya koymuştur.

Sonuç

• Kadın işçiler evlendikten sonra bir yıl içerisinde iş sözleşmelerini feshederek kıdem tazminatlarını alabilirler.

• Bu hak yalnızca kadın işçilere verilmiş olup, erkek işçiler faydalanamaz.

• Evlilik nedeni ile yapılan fesihlerde işçinin ihbar sürelerine uyması gerekmez, ancak ihbar tazminatı da alamaz.

Evlenen işçinin kıdem tazminatı ile ilgili daha detaylı bilgi almak için iletişime geçebilirsiniz.